Les 1: Hofcultuur Algemeen

LES 1	Algemene Introductie Hofcultuur
DOELSTELLING		De leerlingen kennis laten maken met de tijdsperiode van de hofcultuur 16^e en 17^e Eeuw. De leerlingen leren kijken en luisteren naar kunst binnen een bepaald tijdsbeeld; De leerlingen leren te reflecteren op kunstzinnig werk. Ze kunnen datgene wat ze zien verwoorden; Verslag doen van ervaringen.
INHOUD		Opzet: Exemplarisch beginnen We beginnen eerst met een vroeg voorbeeld van een Renaissance hof: VB. het hof van Mantua. – Uitleg over wat een hof is; (Beginnen met het kasteel/paleis/fort.) Aangeven hoe de macht op een gegeven moment geconcentreerd is bij het hof. Niet alleen de politieke, economische maar vooral ook de culturele macht ligt bij het hof. Paleizen en kastelen worden daarom alsmaar groter, omdat men steeds meer nieuwe ruimten nodig heeft voor muziek, dans en theater. Ook grote tuinen en parken ( voor de jacht) maken er deel van uit. Wat is Hofcultuur ? Allereerst uitleggen over de rollen van de verschillende deelnemers aan het hof hofpersoneel / hovelingen ; bezoekers ; ambassadeurs ; diplomaten. Hierdoor ontstaat een voortdurende interactie, de rol die men heeft wordt bepaald door de vorst. Deze rollen zijn niet alleen op basis van sociale hiërarchie, maar ook op eigen kracht van de mensen aan het hof ontstaan. VB. Aan de hand van een voorbeeld van het hof van Mantua: de Gonzaga familie, laten zien / horen hoe een dergelijk hof eruit zag in die tijd; welke vormen van kunst er zoal beoefend werden; welke rol de vorst had, enz. Aangeven van de historische context van het ontstaan van dit hof. VB. het detail met Ludovico Gonzaga en Barbara von Hohenzwillern op het fresco van Mantegna in de camera degli Sposi. Aan de hand van dit werk ook uitleggen wat er te zien is, wie iedereen is, welke positie men heeft, wat men zoal deed aan het hof. Dan over naar de specifieke cultuurgeschiedenis van dit hof van Mantua: aangeven hoe deze bloeiperiode van kunst en cultuur tot stand is gekomen – wat de voedingsbodem was – VB. verwijzen naar B. Castigliones ideaalbeeld van de hoveling: Aanvankelijk was dat vooral een militaire taak ( ridder / soldaat) maar later, onder invloed van de humanistische idealen ( verwijzen naar klassieke oudheid) moeten lichaam en geest in harmonie zijn. Daarbij speelt een klassieke opvoeding ( artes liberales) een grote rol. De hoveling moest vooral veelzijdig opgevoed worden: daarom omringt de vorst zich met kunstenaars, musici, dansers enz. Verder doet de vorst ( en dus ook de hoveling) aan sport ( jagen, paardrijden, enz.) en verzamelt hij kunst. Daarnaast is hij geïnteresseerd in wetenschappen. Aan dit ideaalbeeld zou ook de hoveling moeten voldoen. Echter uit verschillende bronnen blijkt dat de hoveling vaak ook een intrigant / een ‘ellenbogen’-werker was. Het cultiveren van schoonheid was ook een van de idealen van de universele mens uit die tijd. Daarvan zie je aan het hof van Mantua diverse voorbeelden hoe dit werkelijkheid werd: Kunst van Andrea Mantegna ( hofschilder) Muziek van Monteverdi / hofmuziek – opera Hofdans ( = het ontstaan van de hofdans) / comédie-ballet / hofballet Theater: commedia dell’arte, verwijzen naar komedie / tragedie Vervolg = het behandelen van de onderdelen uit het driehoeks-schema volgende bladzijde. Vergeleken met het vorige onderwerp gaan we echter nogmaals exemplarisch in op een aantal andere hoven, dit om de geschiedenis van de ontwikkelingen goed weer te kunnen geven : hof van de Medici, en het hof van Lodewijk XIV.
MIDDELEN		Reader; De leerlingen krijgen in het begin van de les de ‘algemene reader’ aangereikt. Hierin staat informatie per discipline (dans, muziek, drama etc.), welke de leerlingen voor aanvang van de vervolg lessen gelezen dienen te hebben als voorbereiding. Beamer; Zodat de docent zijn/haar verhaal kan ondersteunen met verschillende media, zoals een PowerPoint presentatie, afbeeldingen, film etc.
HUISWERK		De leerlingen werken in groepjes van vijf. Iedere week zoeken alle leden van een groep individueel 2 voorbeelden van een etiquette over een discipline binnen een hof. Deze twee voorbeelden worden met de huidige situatie (hedendaags). Bijv. Algemeen; Hof Bourbon (Frankrijk) -> Gedragscodes van een hoveling (informatie en uitleg van het voorbeeld), Tegenwoordig -> verschillende genres, voornamelijk met zang (informatie en uitleg van het voorbeeld). Excursie Leerlingen bezoeken op eigen gelegenheid in samenspraak met hun groepje van 5 leerlingen een voorstelling. In de les wordt een lijst met voorstellingen aangeboden, hierop kunnen de leerlingen zich inschrijven (max. 5 leerlingen per voorstelling). Deze vijf leerlingen vormen een groepje voor de rest van de lessenreeks. Na aanleiding van de bezochte voorstelling maken de leerlingen individueel een ervaringsverslag. Portfolio Iedere student houdt een portfolio bij. Hierin verzamelen ze alle voorbeelden die ze in groepsverband zoeken, informatie die ze aangereikt krijgen van de docent en het ervaringsverslag van de voorstelling die ze hebben bezocht. Het portfolio is een onderdeel van de beoordeling en moet door iedere student individueel ingeleverd worden.
AFSLUITING		Gedurende de algemene introductie in de hofcultuur is de docent interactief bezig geweest met de leerlingen om te kijken naar deze tijdsperiode, ondersteund met verschillende media. Aan het einde wordt de opdracht aan de leerlingen uitgelegd en wordt het programma van de komende lessen globaal besproken. Er is ruimte voor de leerlingen om eventuele vragen te stellen, de docent zal deze beantwoorden.